Psychologische veiligheid als strategisch HR-instrument

Een innovatieteam worstelde maandenlang met een softwareprobleem, tot een junior ontwikkelaar een radicaal andere aanpak voorstelde. De teamleider vroeg nieuwsgierig door en een week later bleek dit de doorbraak. Dit toont perfect waarom psychologische veiligheid zo hoog op de strategische agenda hoort te staan. In deze blog vertelt Lot van Brakel, trainer en coach bij HRD Groep, waarom de beste ideeën vaak uit onverwachte hoek komen, maar alleen als mensen zich veilig voelen om ze te delen.

De arbeidsmarkt is ingrijpend veranderd. Hybride werken is de norm geworden en mensen veranderen vaker van baan. Vroeger begon je bij een bedrijf en bleef daar vijfentwintig jaar. Nu hoppen mensen vaker van baan naar baan. Daarmee verdwijnt kennis en binding, wat niet bevorderlijk is voor een gezonde groei van je organisatie.

Amy Edmondson, hoogleraar aan Harvard Business School, toonde aan dat teams waarin mensen zich veilig voelen om risico’s te nemen, innovatiever en productiever zijn. Dit wordt alleen maar belangrijker in de steeds complexer wordende samenleving, waarbij mensen van verschillende disciplines steeds meer de samenwerking moeten opzoeken om tot nieuwe oplossingen te kunnen komen. Oude hiërarchische culturen roepen eerder angst op, waarvan wetenschappelijk is bewezen dat dat een negatief effect heeft op creativiteit en innovatievermogen: misschien wel de twee belangrijkste competenties van de 21e eeuw.

Zonder psychologische veiligheid houden medewerkers hun ideeën voor zich, durven ze geen hulp te vragen en worden problemen niet tijdig gesignaleerd. In een complexe en bovendien vrij krappe arbeidsmarkt kunnen organisaties zich dit niet veroorloven.

Voor HR-professionals ligt hier de uitdaging om de brug te slaan tussen strategie en dagelijkse praktijk. Als HR-professional ben je in de perfecte positie om de cultuur van psychologische veiligheid te bevorderen. Je hebt zicht op zowel de organisatiestrategie als op wat er leeft op de werkvloer.

Concreet betekent dit dat HR-professionals:

• Het gesprek faciliteren over psychologische veiligheid binnen de organisatie
• Leiderschapsontwikkeling aanjagen met specifieke aandacht voor psychologische veiligheid
• Processen en systemen evalueren om veilig gedrag te stimuleren

Onmisbaar hierbij is het besef dat psychologische veiligheid continue onderhoud vereist. Je bent er niet als je op basis van een enkele meting het vinkje ‘wij zijn een psychologisch veilige organisatie’ zet; dat vraagt regelmatig onderhoud.

Je kan als HR richting geven aan psychologische veiligheid door een nulmeting te doen. Meten is weten. Als je niet weet hoe het ervoor staat, kun je ook niet bijsturen. Regelmatige pulse-checks en teamgesprekken geven inzicht in de ontwikkeling.

Praktische handvatten voor HR-professionals zijn er volop. Begin met het integreren van vragen over psychologische veiligheid in je medewerkersonderzoeken, zodat je een compleet beeld krijgt van de huidige situatie. Investeer daarnaast in het trainen van leidinggevenden, zodat zij signalen van onveiligheid leren herkennen en er adequaat op kunnen reageren. Ten slotte is het belangrijk om regelmatige reflectiemomenten in teams te faciliteren. Want vergis je niet: wat je met zorg hebt opgebouwd, kan makkelijk weer afgebroken worden.

Wat kan je doen om psychologische veiligheid te creëren en te behouden? Begin met het onderwerp prominent op de strategische agenda te zetten, zodat het de aandacht krijgt die het verdient. Maak er vervolgens (inter-)actief beleid van dat leeft in de hele organisatie en niet in een la ligt te verstoffen. Blijf het onderwerp organisatiebreed voeden, monitor de ontwikkeling ervan en leg het eigenaarschap bij de mensen zelf. Het is pas echt veilig in je organisatie als iedereen zich als eigenaar ziet van een positieve (fouten)cultuur en zich er ook zelf verantwoordelijk voor voelt.

Wil je meer weten over het creëren van psychologische veiligheid in jouw organisatie? Download onze whitepaper over psychologische veiligheid of neem contact op via 030-69 111 38.

Bekijk ons complete trainingsaanbod

We believe in Human Capital Growth